Geurverlies heeft een grote impact
Geur is emotie. Van je partner's parfum, van een pasgeboren baby, een mooie lentedag met bloeiende bloemen, een heerlijke maaltijd met vrienden tot het terugkomen in huis na een ontspannen vakantie. We associëren veel gebeurtenissen in het leven met een geur. Zowel positief als negatief. Maar het reukvermogen is ook van groot praktisch nut. Niet kunnen ruiken, in medische termen ook wel bekend als anosmie, heeft voor mensen een grote impact op hun levensgenot.
TWENTE - Komende zondag is Wereld Anosmiedag. Een dag die speciaal aandacht vraagt voor dit thema. De afgelopen twee jaar is anosmie een bekendere term geworden bij veel mensen. Verlies van het reukvermogen is namelijk één van de symptomen van een besmetting met het coronavirus. Volgens de patiëntenvereniging voor mensen met een reuk- of smaakstoornis (www.reuksmaakstoornis.nl) kampen tussen de 250.000 en 300.000 mensen met zo'n stoornis.
Anosmie kan diverse oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak van een reukverlies is volgens de Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde een virale bovensteluchtweginfectie. Een normale griep kan al zorgen voor afname of verdwijnen van het reukvermogen. Andere oorzaken kunnen uiteenlopen van bepaald medicijngebruik, roken, hoofdletsel en ouderdomsklachten. Zo is een reukstoornis vaak een eerste symptoom van de ziekte van Parkinson en Alzheimer. Omdat het aantal oorzaken zo breed is, kan men in twintig procent van de gevallen geen onderliggende oorzaak vinden.
Naast anosmie zijn er ook diverse gerelateerde stoornissen die een grote impact kunnen hebben. Zo is er de tegenhanger hyperosmie, waarbij men geuren veel sterker ervaart dan normaal. Maar ook agnosmie, waarbij men de waargenomen geur niet thuis kan brengen. Parosmie is waarneming van geuren die er niet zijn en kakosmie (ja, serieus) is het waarnemen van geuren als vies en onaangenaam.
Voor mensen met anosmie levert dit veel praktische problemen op. Zo is geur onlosmakelijk verbonden met smaak. We gebruiken ons reukvermogen deels om de smaak van dingen te bepalen. Hierdoor is eten een stuk minder lekker. Verder kan iemand met anosmie bepaalde gevaren niet waarnemen, zoals een gaslek, brandlucht of bedorven voedsel. Een andere impact is op relaties; geur van een partner is onlosmakelijk hiermee verbonden.
In het geval van coronabesmettingen is anosmie of andere geurstoornis gelukkig vaak van kortere duur. Gemiddeld keert het reukvermogen na zo'n tien dagen terug, hoewel dit ook maanden kan duren. Behandeling gebeurt in deze situaties met name door reuktraining: dagelijks ruiken aan diverse geurflesjes om het reukvermogen een zetje te geven. Reukverlies na bijvoorbeeld een schedeltrauma is helaas vaak permanent zonder directe behandelmethodes. De patiënt moet dan zoveel mogelijk leren omgaan met deze handicap. Zo kan men dit compenseren door bijvoorbeeld pittiger of meer gekruid te eten of extra aandacht te schenken aan de textuur van voedsel.
