Het verhaal achter een Joods tafelkleed
Er zijn verhalen die worden verteld en die je niet meer loslaten. Verhalen waarin je als het ware wordt meegezogen. Zo ook het verhaal van Ben Lössbroek uit Apeldoorn. Hij heeft de oorlog niet zelf meegemaakt, want hij werd in 1950 te Enschede geboren. Maar geregeld, onder andere wanneer er Kerstmis werd gevierd in het gezin Lössbroek – Linderhof, vertelden zijn ouders met respect over een Oldenzaalse Joodse familie.
OLDENZAAL - Zijn grootouders Linderhof – van der Zande uit Oldenzaal, hadden in de oorlog een tafelkleed in bewaring gekregen. En dat tafelkleed was van de familie De Leeuw – Rosenberg. De familie moest van de Nazi´s op transport naar Westerbork. Vader Leendert (02-07-1885), moeder Henriëtte (18-08-1885) en hun dochter Catharina Mina (01-12-1912). Leendert de Leeuw had een slagerij en café in de Waagstraat te Oldenzaal. Catharina Mina zijn dochter was verkoopster. Volgens oud-spoorman Hennie Poorthuis† was ze werkzaam bij de familie Holtel in de Bisschopstraat.
Eind oktober 1942 krijgen de grootouders van Ben Lössbroek het tafelkleed in bewaring van deze familie de Leeuw – Rosenberg. Begin november 1942 moeten Henriëtte en Leendert op transport naar Westerbork en worden van daaruit gedeporteerd naar Auschwitz waar ze op 4 november 1942 zijn vermoord door de Nazi's. Dochter Catharina Mina is dan ondergedoken. De toenmalige NSB-burgemeester Weustink van Oldenzaal laat een oproep plaatsen in het Algemeen Politieblad van 24 september 1942, en verzoekt om opsporing, aanhouding en voorgeleiding van Catharina Mina de Leeuw. Later wordt zij verraden. Door een NSB’er of door een “gewone” Nederlander voor een aantal guldens? Catharina Mina wordt op de lijst “Judentransport aus den Niederlanden – Lager Westerbork” geplaatst en wordt drie dagen later (09-04-1943) in Sobibor vermoord.
Het tafelkleed dat destijds in bewaring is gegeven, is voor Ben Lössbroek niet zomaar een tafelkleed. Voor Ben, zijn zus José, zijn broer Gerard en anderen is het tafelkleed een kostbare relikwie geworden. Op 25 mei 2018 heeft de familie Lössbroek het tafelkleed overhandigd aan het Joods Historisch Museum te Amsterdam. Ben heeft daar toen een PowerPoint presentatie gegeven over het leven van de familie De Leeuw – Rosenberg.
Hoe kon het gebeuren dat Henriëtte, Leendert en Catharina Mina werden vermoord, en zo vele andere joden? Maar ook Sinti, Roma, homo's, Jehova’s Getuigen en politieke gevangenen. Het tafelkleed staat voor Ben Lössbroek voor: dat wij nooit mensen mogen uitsluiten en vermoorden zoals dat in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Het zal toch niet weer gebeuren, vraagt Ben Lössbroek zich af. Hij is er wel eens bang voor, omdat discriminatie van Joden weer toeneemt, maar ook van moslims en homoseksuelen. De levens van de familie De Leeuw en zo vele anderen zijn op een afschuwelijke manier geëindigd. Ben Lossbroek heeft veel gevonden over Catharina Mina, Henriëtte en Leendert de Leeuw ze zijn een beetje familie van hem geworden.
Door corona werden de activiteiten rond 75 jaar Bevrijding Oldenzaal deels opgeschort, zo ook de geplande lezing van Ben Lossbroek over de familie De Leeuw - Rosenberg. Hij gaat deze nu alsnog houden en wel op maandag 2 mei om 16.30 uur in de bibliotheek in Oldenzaal.
Haat en vervolging mogen nooit meer gebeuren
