Column: Herdenking

Ik was het gras aan het maaien in de voortuin van onze boerderij aan de Twistveenweg. Een heerlijke plek, met veel wandelaars en nog meer fietsers. Het was mooi weer. Toen een doffe dreun in de verte; ongetwijfeld een vliegtuig dat door de geluidsbarrière gaat. Maar dat was raar, op zaterdagmiddag vliegen er geen vliegtuigen door geluidsbarrières. Dat gebeurt donderdags of op een andere werkdag, maar niet zaterdagmiddag. En dan langzaam een pilaar van rook, met een pluim die steeds verder gaat en langzaam de hele horizon vervuilt. En je zet de radio en televisie aan en dan hoor je het eerste nieuws al. Later komt de chaos, eerst de verbijstering. Dit jaar was het 18 jaar geleden dat een fabriekje in het midden van de stad een tijdbom bleek te zijn. Ik was afgelopen zondag bij de herdenking. Uiteraard is een herdenking allereerst bestemd voor familie en kennissen van de slachtoffers. Maar niet alleen lichamelijke schade. Als je zoiets van dichtbij meemaakt heb je ook geestelijke schade opgelopen. Ik was zondag voor 3 uur in Prismare waar de eerste opvang van de bezoekers was. Stipt op tijd (15.15 uur) vertrok de stoet naar de herdenkingsplaquette. Tot mijn verbazing was het grasveld bij het monument gevuld met zo'n 200 mensen en daar propte het officiële gezelschap zich nog tussen.
Was dat chaotisch? Ja, maar het is ook geen Nationale Herdenking op de Dam. Willen de mensen eerst in Prismare koffie drinken? Goed. Willen ze even bij het monument wachten en het terrein verkennen? Ook goed. Op het moment van de start van de ceremonie, een geweldige donderslag. Raar, het KNMI had code rood gezegd, maar tot dan toe viel het erg mee. Na de ceremonie begon het op de wandeltocht terug zachtjes te regenen.
De vuurwerkramp verovert langzaam een plek in de geschiedenis van de Enschedese samenleving. Naast de opkomst en het verval van de textiel, de UT, de Grote Stadsbrand en de Tweede Wereldoorlog hoort de vuurwerkramp bij de stad. Het bijzondere is dat er nog verhalen hierover bestaan. Een ieder die leefde in mei 2000 in Enschede heeft een dergelijk verhaal. Daar moet een plek voor zijn. En die is er. Wat ik een raar ding vind is die plaquette. Daar moet een goede kunstenaar iets mee kunnen doen. Bij de viering van de 20-ste of de 25-ste herdenking. Zoiets als het glazen bos in Haaksbergen, of iets van Jan Wolkers, Armando, Cremer?
En ik miste de politici zondagmiddag. Als politiek iets wil betekenen voor de maatschappij, dan hoort ze elk jaar op 13 mei 's middags op de vuurwerkplek te staan. Direct achter nabestaanden en andere getroffenen. De brandweer was er wel. Die zijn er altijd. En dat is goed.

Jan Visser