Afname van muskus- en beverrat

Het afgelopen jaar heeft het Waterschap Vechtstromen samen met de waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Drents Overijsselse Delta weer de nodige muskus- en beverratten gevangen. Volgens de waterschappen is bestrijding nodig om schade aan dijken en oevers te voorkomen. Er blijft echter de nodige discussie over de noodzaak én uitvoering van deze bestrijding.

TWENTE - Deze week maakten de waterschappen bekend dat er in 2022 in totaal 6.950 muskusratten gevangen werden, een daling van 9 procent ten opzichte van het voorgaande jaar (7.591 muskusratten). Men krijgt de populatie steeds beter onder controle, aangezien er tien jaar geleden nog ruim 65.000 muskusratten gevangen werden.

Ook de beverrattenvangst daalde in 2022. In 2022 waren dit er 314 tegenover 406 beverratten in 2021. Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Als gevolg van opeenvolgende zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding in Duitsland is de beverratpopulatie daar nog steeds omvangrijk. Door lokale inzet in Duitsland is de instroom van beverratten naar Nederland regionaal afgenomen. Als beverratten direct langs de grens worden gevangen, wordt voorkomen dat ze zich opnieuw over het hele land verspreiden.

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. Zo zijn de muskusratten al sinds de jaren ‘50 hier te vinden. Nederland is een aantrekkelijk, waterrijk land waar ze nauwelijks natuurlijke vijanden hebben. De waterschappen zijn geen fan van deze dieren omdat ze uitgebreide ondergrondse gangenstelsels maken en holen graven in dijken. De muskus- en beverratten vormen volgens experts ook een bedreiging voor de biodiversiteit. De dieren staan daarom allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Er zijn echter ook organisaties die twijfelen aan de noodzaak van bestrijding of principiële bezwaren hebben. Zo benadrukt de Zoogdiervereniging dat bestrijding alleen effectief is wanneer het professioneel gebeurt. Bont voor Dieren is van mening dat verzakking van dijken en oevers hoe dan ook zou gebeuren - ook zonder de muskus- en beverrat. De stichting hekelt daarnaast de gebruikte methodes; een klem of verdringkingsval zijn niet de meest humane manieren om deze problematiek op te lossen. Zij zien meer heil in zelfregulering; als er teveel van deze dieren komen neemt de groei vanzelf af wanneer er te weinig voedsel en leefgebied is. “Er is geen reden om aan te nemen dat het aantal muskusratten explosief toeneemt wanneer de bestrijding wordt stopgezet.”, zo concludeert men.